Afschaffing statiegeld staat op losse schroeven

Door supermarktketens is nog steeds niet voldaan aan de voorwaarden voor het vrijgeven van statiegeld op grote plastic flessen. Vorig jaar werd het besluit over de mogelijke afschaffing van statiegeld uitgesteld en kregen de supermarktketens een jaar extra de tijd om te zorgen voor het afgesproken einde aan het gebruik van PVC-verpakkingen.

Recycling Netwerk, dat op dit terrein de milieubeweging vertegenwoordigt, constateert dat de afspraak nog steeds niet is nagekomen en claimt handhaving van statiegeld. Als bewijs werden in winkels van Albert Heijn en Jumbo tientallen in PVC verpakte producten gekocht. Vandaag wordt dit getoond in een TV-uitzending van Brandpunt.

Na jaren van heftige strijd over het statiegeldbeleid (uitbreiden of afschaffen) besloot voormalig staatssecretaris Joop Atsma in 2012 dat statiegeld op grote plastic flessen in 2015 mocht worden afgeschaft wanneer in 2013 aan een aantal voorwaarden was voldaan. Eén van de voorwaarden was het einde van het gebruik van PVC als verpakkingsmateriaal in supermarkten. Toen de milieu-inspectie vorig jaar constateerde dat dit gebruik van PVC niet was beëindigd, besloot staatssecretaris Mansveld het statiegeld niet vrij te geven. Na overleg met de Tweede Kamer werd besloten in 2015 te bezien of inmiddels wel aan de voorwaarden was voldaan en ook na te gaan wat afschaffing van dit statiegeld voor gevolgen heeft voor het milieu en of het groeiend probleem van zwerfafval anders kan worden aangepakt.

Komende maand zullen staatssecretaris Wilma Mansveld (Infrastructuur & Milieu) en de Tweede Kamer weer bezien wat er moet gebeuren met het statiegeld op drankverpakkingen. Recycling Netwerk pleit al jaren voor uitbreiding van het statiegeld naar kleine flesjes en blikjes (zoals in veel landen al succesvol ingevoerd) zodat er een kosteneffectief statiegeldsysteem ontstaat en veel zwerfafval wordt voorkomen.

Om het vrijgeven van statiegeld op grote plastic flessen te voorkomen werd daarom alvast de aanwezigheid van PVC als verpakkingsmateriaal in supermarkten onderzocht. Verrast en geschokt werd geconstateerd dat bijzonder gemakkelijk kon worden vastgesteld dat in diverse supermarkt-winkels nog steeds PVC als verpakkingsmateriaal wordt gebruikt.

“Al in de eerste vijf winkels die we bezochten troffen we tientallen producten die verpakt waren in PVC. De zogenaamde NIR-meter die we daarbij gebruikten constateerde PVC zowel in folies als in harde plastic verpakkingen. Vooraf dachten we dat we hooguit wat rare artikelen uit het verre oosten zouden vinden bij kleine supermarktketens. Uiteindelijk vonden we zelfs bij de grootste ketens Albert Heijn en Jumbo niet alleen allerlei non-food artikelen, maar ook doordrukstrips met kauwgum, folie om potjes en flesjes, potten met snoep, etc. met PVC-verpakking. Het ging om tientallen producten variërend van balpennen tot scheermesjes en van tennisballen tot computermuizen. De conclusie is wat ons betreft zonneklaar: Er is weer niet voldaan aan deze afspraak en dus kan er geen sprake van zijn dat statiegeld wordt afgeschaft. Daarom moet statiegeld nu echt goed worden geregeld en moet de discussie verder gaan over de manier waarop statiegeld moet worden uitgebreid.”

Recycling Netwerk verwijst hierbij naar de ontwikkelingen in steeds meer Europese landen en zal het bewijsmateriaal, een grote doos met de in PVC verpakte producten, toesturen aan de Tweede Kamer die volgende maand met de staatssecretaris vergadert over het statiegeldbeleid.