Circulaire kunstmestkorrels door gebruik van vliegas uit zuiveringsslib

Kunstmestkorrels gemaakt van fosfaat uit verbrandingsas van zuiveringsslib is geen sprookje meer. Meststoffenproducent ICL Fertilizers in Amsterdam en zuiveringsslibverwerkers SNB en HVC hebben een samenwerkingsverband gesloten om circulaire kunstmestkorrels te kunnen maken waarop onder andere groenten en fruit kunnen groeien. HVC en SNB gaan samen 10 miljoen kilo van hun fosfaatrijke vliegas uit de slibverbrandingsinstallaties in Moerdijk en Dordrecht leveren aan ICL.

ICL heeft sinds kort met een nieuwe procedé de mogelijkheid om een deel van hun kunstmest te produceren met behulp van de fosfaatrijke vliegassen. Zo snijdt het mes aan twee kanten: HVC en SNB recyclen hun vliegassen van zuiveringsslib en ICL verduurzaamt haar productie door het gebruik van secundaire grondstoffen. Met deze ontwikkeling zetten alle drie de bedrijven, met de waterschappen, een stap in het dichten van het gat in de kringlooplandbouw, en wordt er bijgedragen aan de ambities in het landbouwbeleid.

Na uitvoerige testen waarbij ruim 2.500 ton as succesvol is ingezet bij de productie van kunstmest wordt de vliegas van HVC en SNB nu in Amsterdam door ICL ingezet als secundaire grondstof voor de productie van kunstmest als alternatief voor fosfaaterts uit mijnen. De aandeelhouders en klanten van HVC en SNB, een tiental waterschappen in Nederland, zijn blij met deze volgende stap: “We zetten zo een circulaire stap door de fosfaatrijke vliegassen feitelijk te upcyclen naar een grondstof voor kunstmest”, aldus Jeroen Haan, voorzitter van de aandeelhoudende waterschappen van HVC.

HVC en SNB realiseren de samenwerking met ICL-Fertilizers door het leveren van in totaal 10 miljoen kilo vliegas, 20% van de totale jaarproductie aan vliegas in Nederland. In totaal bevat dit zo’n 2,3 miljoen kilo fosfaat (P2O5), gelijk aan bijna 1% van de Nederlandse fosfaatvraag.  Afgesproken is een samenwerking voor tenminste twee jaar met de mogelijkheid voor het opschroeven van de productiecapaciteit. HVC en SNB werken al jaren samen aan een grootschalige oplossing voor het terugwinning van fosfaat uit haar vliegassen vanwege het duurzame karakter hiervan en zien de verwerking bij ICL als een eerste stap naar het volledig terugwinnen van fosfaat uit de gehele vliegasproductie.

Fosfaat is een schaars mineraal dat noodzakelijk is voor de wereldwijde voedselvoorziening. Normaal gesproken wordt kunstmest gemaakt van fosfaatertsen uit de natuur, maar die worden op termijn steeds moeilijker winbaar. Bovendien is het fosfaat maar op een paar plekken in de wereld goed beschikbaar. De as die overblijft na verbranding van zuiveringsslib bevat echter veel fosfaat dat door middel van innovatieve technieken teruggewonnen kan worden. HVC, SNB en ICL vinden het daarom belangrijk om fosfaatstromen ook uit secundaire stromen te halen.  Door deze terugwinningsstap in de kringloop van fosfaat, hoeft minder fosfaaterts in de natuur te worden gewonnen.

Het thermisch verwerken van zuiveringsslib is wettelijk vastgelegd. Door een verbrandingsstap wordt bovendien vermeden dat micro-plastics en organische verbindingen in het milieu terugkomen.

In het Amsterdamse havengebied heeft ICL een fabriek voor het maken verschillende minerale meststoffen, gebaseerd op kalium en fosfaten. Boeren brengen deze producten in de vorm van korrels op hun land, waardoor hun gewassen beter groeien. ‘Fosfaat is een meststof die je op geen enkele manier door een andere stof kunt vervangen. Daarom moeten we vroeger of later de ketens gaan sluiten’, aldus Anthony Zanelli, vice-president Phosphate Operation Europe van ICL. Het bedrijf zet nu stappen door een minerale meststof te maken van stoffen waar anderen juist mee blijven zitten: De as die overblijft na verbranding van zuiveringsslib afkomstig  van de zuivering van afvalwater.