Vergaande maatregelen voor sluiten kunststofketen
Het onderzoek biedt inzicht in de werking van de kunststofketen en laat zien op welke punten in de keten maatregelen effectief zijn. Ook laat het zien dat ketenpartijen met een slimme combinatie van maatregelen de kunststofketen zowel qua grondstoffen als economisch verder kunnen sluiten in de periode 2018 – 2022. Het onderzoek maakt ook duidelijk dat volledige sluiting van de keten alleen kan met maatregelen die deels buiten de kunststof verpakkingsketen liggen.
De kunststof verpakkingsketen is complexer dan andere verpakkingsketens, zoals papier en glas. Dat komt omdat verpakkingen uit veel verschillende soorten kunststoffen – of combinaties daarvan – bestaan die niet altijd goed zijn te scheiden. Bovendien zijn er verschillende inzamelsystemen met veel variatie binnen gemeenten. Ten slotte is er een sterke relatie tussen de kosten en opbrengsten van gerecyclede kunststoffen en primaire kunststoffen, die weer sterk afhankelijk zijn van de olieprijs.
Het onderzoek maakt duidelijk dat verdere sluiting van de kunststofketen economisch gezien nodig is, zodat gerecyclede kunststoffen kunnen concurreren met primaire kunststoffen en een vraaggestuurde markt tot stand komt. Dat kan door het treffen van maatregelen die de kwaliteit van het gerecyclede materiaal verhogen. Uit het onderzoek blijkt dat de vraag naar gerecyclede kunststoffen wel toeneemt, maar dat nog niet altijd kan worden ingespeeld op de technische vereisten van producenten en aan hun behoefte aan een stroom die constant is qua hoeveelheid en kwaliteit. Daarnaast worden gerecyclede kunststoffen in voedselverpakkingen beperkt toegepast, mede vanwege strikte Europese regelgeving. Ten slotte speelt ook de momenteel lage olieprijs een rol, die er voor zorgt dat het gebruik van primaire kunststoffen vaak goedkoper is dan het gebruik van gerecyclede kunststoffen.
Een slimme combinatie van maatregelen kan de kunststofketen verder sluiten. Dat begint bij producenten die verpakkingen op de markt brengen die beter zijn te recyclen. Dat kan bijvoorbeeld met design for recycling en met tariefdifferentiatie van de Afvalbeheersbijdrage om hen te prikkelen om verpakkingen te gebruiken die beter zijn te recyclen en/of meer gerecyclede kunststoffen bevatten. Vervolgens zijn burgers en gemeenten aan zet voor een goede en zuivere inzameling, en – samen met producenten – voor de preventie van zwerfafval. Daarna is het belangrijk dat sorteerders en recyclers het zuiver ingezamelde materiaal bewerken tot gerecyclede grondstoffen die kunnen concurreren met primaire kunststoffen. Dat kan bijvoorbeeld door te sturen op de optimale verhouding tussen de stromen mono- en mix-kunststoffen en door kwaliteitsstandaarden. Als inkopende partijen, zoals bedrijven en overheden, vervolgens vragen om de inzet van gerecyclede kunststoffen in nieuwe producten, kan de keten transformeren van een aanbod- naar een vraaggestuurde markt.
Het onderzoek van het KIDV maakt duidelijk dat het voor verdere sluiting van de kunststof verpakkingsketen belangrijk is om de begrenzingen van de huidige systemen te doorbreken. Qua grondstoffen gaat het dan bijvoorbeeld om een roadmap voor nieuwe systemen, waaronder chemische recycling, omdat deze systemen de kans bieden om kunststoffen na recycling terug te winnen op het niveau van primaire kunststoffen. Dergelijke innovaties zijn op dit moment nog onzeker en nog niet op industriële schaal bewezen. Economisch gezien blijkt met name de olieprijs van belang, omdat deze de prijs van primaire en gerecyclede kunststoffen bepaalt. Een interventie die breder ingrijpt dan de kunststof verpakkingsketen, zoals een hogere olieprijs, of een fiscaal substituut daarvoor, bijvoorbeeld een CO2-heffing of een grondstoffenbelasting, stuwt de prijs van primaire kunststof en leidt daarmee tot een hogere waarde voor de gerecyclede kunststoffen.
Geen opmerkingen: