Modeketens beloven recycling, maar oude kleding belandt massaal in ontwikkelingslanden

Met slogans als Let’s close the loop wekken grote modeketens de indruk dat oude kleding die klanten inleveren, netjes wordt hergebruikt of gerecycled. Maar uit onderzoek van het consumentenprogramma Radar (AVROTROS) blijkt dat deze groene beloftes vaak niet waargemaakt worden. Slechts een klein deel van de ingezamelde kleding krijgt daadwerkelijk een tweede leven in Nederland. De meeste kledingstukken reizen duizenden kilometers en eindigen in ontwikkelingslanden – met schadelijke gevolgen voor het milieu en de lokale economie.

Sinds kort zijn kledingwinkels in Nederland wettelijk verplicht om zelf ingezamelde kleding te verwerken, vastgelegd in het Besluit UPV Textiel. Daarom staan in veel filialen van ketens als C&A, H&M, Primark en Zara speciale inzamelbakken. In juni 2024 testte Radar hoe effectief dit systeem werkelijk is. Twaalf kledingstukken werden ingeleverd bij de vier ketens, elk voorzien van een AirTag om hun reis te kunnen volgen.

Na een jaar blijkt dat de kledingstukken samen ruim 84.000 kilometer hebben afgelegd – goed voor twee keer rond de aarde. Slechts twee stukken belandden in een Nederlandse kringloopwinkel, en twee werden daadwerkelijk gerecycled. Eén stuk raakte onvindbaar.

De overige zeven kledingstukken, waarvan zes ingeleverd bij H&M en Primark, werden getraceerd naar ontwikkelingslanden. Wat daar precies met de kleding gebeurt, blijft grotendeels onduidelijk. Vaak wordt deze tweedehands kleding vanwege slechte kwaliteit niet verkocht, maar verbrand of gedumpt in de natuur. Correspondent Joost Bastmeijer legt uit:

Omdat deze kledingstromen niet alleen het milieu aantasten maar ook de lokale economie schaden, werken meerdere Afrikaanse landen aan een importverbod op tweedehands kleding. In Nigeria, waar een kledingstuk van Primark terechtkwam, worden nog altijd grote hoeveelheden kleding illegaal het land binnen gesmokkeld.